Het is matig gesteld met de feitelijke kennis van scholieren over de Tweede Wereldoorlog. Toch voelen veel jongeren zich aangesproken door de gebeurtenissen en vinden ze dat er lessen uit getrokken kunnen worden.
Docent-onderzoeker dr. Marc van Berkel, verbonden aan Hogeschool Arnhem Nijmegen, is zeker niet teleurgesteld over de uitkomsten van het onderzoek dat hij hield onder leerlingen in het voortgezet onderwijs en het mbo. Hij zegt dit in het jongste nummer van het Historisch Nieuwsblad (september 2018).
Uit de antwoorden van de ruim 1500 scholieren kwam naar voren dat ze bij de Tweede Wereldoorlog vooral denken aan de Jodenvervolging. Maar de begrippen die hierbij horen zijn maar bij een deel van de scholieren bekend. Bijna zeventig procent weet wat met de Holocaust bedoeld wordt, dertig procent niet. Bijna de helft van de ondervraagden wist niet wat antisemitisme is, bijna een kwart had geen idee bij de termen ‘verzet’ en ‘nationaal-socialisme’.
Actief beleid
Toch heeft de uitslag van het onderzoek Marc van Berkel niet verontrust. Hij zegt daarover in het Historisch Nieuwsblad: ‘Jongeren weten over de Tweede Wereldoorlog veel meer dan over andere historische onderwerpen. Dit is het gevolg van actief beleid. De overheid investeert er veel geld in de herinnering levend te houden. En met succes.’
Zonder deze inspanningen zou het beeld somberder zijn geweest, veronderstelt Van Berkel. Citaat uit het Historisch Nieuwsblad: ‘Na drie of vier generaties ontwikkelen mensen een ander referentiekader. Er zijn bijna geen opa’s of oma’s meer die over de oorlog kunnen vertellen. Het wordt geschiedenis. Als je er zo naar kijkt, mag je tevreden zijn dat jongeren nog zoveel weten’.
In vervolgonderzoek wil Van Berkel erachter komen welke lessen jongeren trekken uit de Tweede Wereldoorlog.
Herdenkingen
In 2019 en 2020 staan er grote herdenkingen op stapel. Dan is het respectievelijk 75 jaar geleden dat op 6 juni 1944 D-Day plaatsvond, in het najaar het zuiden van Nederland werd bevrijd, en op 5 mei er een eind kwam aan de oorlog in Nederland en in augustus in toenmalig Nederlands-Indië. Ook in de gemeente Hilvarenbeek zullen activiteiten plaatsvinden.