De Engelse soldaten waren al een week bij ons in de straat. Wij, de familie de Brouwer – van de Sande, woonden in de Grote Voort te Hilvarenbeek. We waren blij dat de oorlog bijna voorbij was. Maar we bleken nog midden in het vuurgevecht te zitten. In Tilburg en over het kanaal in Biest-Houtakker zaten de Duitsers nog. We moesten vaak de schuilkelders invluchten.
Op zaterdag 7 oktober, het was een mooie zonnige dag, sloeg rond half vijf het noodlot toe. We zaten met z’n allen aan tafel te eten toen de eerste granaat werd afgevuurd en bij ons in de tuin op een fruitboom uiteenspatte. Moeder werd door verschillende granaatscherven getroffen en was op slag dood. Vader kreeg scherven in zijn linkerschouder. De tien kinderen in de leeftijd van 2 maanden tot 13 jaar bleven ongedeerd. We zijn naar de overburen gerend, die ons hebben opgevangen en hulp voor vader en moeder hebben geregeld.
Later in de middag zijn we met paard en wagen, terwijl de granaten over ons heen vlogen, naar een zus van moeder in Esbeek gebracht. Afscheid nemen van moeder was er niet bij. Dinsdagmorgen 10 oktober op weg naar de begrafenis van moeder, werden we halfweg teruggestuurd. Het was te gevaarlijk. De kinderen waren intussen bij verschillende familieleden ondergebracht. Giel, de oudste zoon, deed samen met een oom en de buren de boerderij.
Vader was met een legerauto over de Mierden en Reusel naar het ziekenhuis in Eindhoven gebracht. Hij kreeg weinig bezoek. Er was geen openbaar vervoer. Zijn zus Jans uit Middelbeers ging hem eenmaal in de week bezoeken. Zij nam fruit en ander gezond voedsel voor hem mee. Vader zei later: ‘Ons Jans heeft me in leven gehouden’.
Toen vader uit het ziekenhuis werd ontslagen, kon hij nog niet naar huis. Hij heeft verschillende maanden in het klooster in Hilvarenbeek gewoond om aan te sterken. Het duurde tot het voorjaar 1945 voordat we allemaal naar huis konden terugkeren. Alleen baby Toos bleef twee jaar bij oma Van de Sande.
In maart 1945 hebben we de uitvaart van moeder overgedaan. Vader is nooit helemaal beter geworden. Hij werd gedeeltelijk invalide verklaard. Elf jaar na moeder is vader overleden. Ook hij was een oorlogsslachtoffer.
An de Wit – de Brouwer
[Bovenstaande brief is eerder gepubliceerd in De Hilverbode van 7 oktober 2004]